Ankara Büyükşehir Belediyesi: Katılımcı Belediyecilik Anlayışı

21. yüzyılda yerel yönetimlerin benimsediği üç ana felsefe verimlilik, şeffaflık ve katılımdır. Belediyeler, halkın dilek ve ihtiyaçlarına yönelik alacağı kararlarda yerel temsili ve katılımı sağlamak zorundadırlar. Yerel yönetimler, son yıllarda bütçeleme ve planlama süreçlerinde halkın katılımına olanak sağlayarak katılımcı belediyecilik anlayışına yönelik çalışmalar yapmaya devam etmektedir.

Yerel yönetimler halk tarafından seçildiği için yönetime seçilen kişiler o bölgede yaşayan halkın tamamı için çalışmak zorundadır. Bölgede yaşayan hiçbir grubun ötekileştirilmemesi için katılımcılık anlayışı oldukça önemlidir. Yerel yönetimler tüm mevcut gruplara karşı duyarlı olmak zorundadır. Kent, bir arada yaşayan insanların ortak kararları doğrultusunda yönetilmelidir.

Ankara Büyükşehir Belediyesi şeffaf, katılımcı ve hesap verebilir bir belediyecilik anlayışını benimsiyor. Yönetim, bu anlayış etrafında şekilleniyor.

Ankara Büyükşehir Belediyesi, katılımcı belediyecilik anlayışını yönetiminde en çok kullanan belediyelerin başında gelmektedir. Ankara’da yaşayan vatandaşlar, Başkent Mobil Söz Hakkı uygulaması üzerinden Ankara ile ilgili alınacak kararlarda kendi isteklerini dile getirebiliyor.

“Sokaktaki Ankara Projesi” kapsamında tasarımcılardan, kentte yer alan tabelaların toplumla nasıl daha iyi iletişim kurabileceği düşünülerek yeni tabelalar ortaya çıkarmaları istendi. Pek çok tasarımcı Ankara’ya özgü tasarımları ile projeye destek verdi. Jüri tarafından seçilen 3 tabela örneği ise halk oylamasına sunuldu. Ankara’da yaşayan vatandaşlar Başkent Mobil Söz Hakkı uygulaması üzerinden Ankara için en uygun tabelaya oy vererek kentin çehresinin değişimde söz sahibi olabilir. Halk oylaması için seçilen 3 tabelanın hikayesi şu şekildedir:

Aday Eser A

Ankara’nın tarihi, kültürü ve geleceği ele alınan bu çalışmada mevcut tabelaların toplumla nasıl daha iyi iletişim kurabileceği düşünülmüş ve bu unsurların göz önünde bulundurulması ile tabela ve font tasarımı yapılmıştır. Kent sakinleri ve ziyaretçileri için etkileşimde bulunabilecekleri bir şehir yaratma kavramı tabela tasarımında okunur, sade, herkes tarafından anlaşılır ve benimsenebilir olmasını öne çıkarmıştır. Başkentimizin kuruluşundan bu yana tarihçesinde barındırdığı Cumhuriyet’in renkleri, dönemin yapı ve binalarından, ulaşım araçlarından, dekorasyonundan hatta o dönem kullanılan günlük eşyalardan ilham alınarak belirlenmiş ve bu renkler tabela tasarımlarında kullanılmıştır. Ankara’ya ait bir kimlik yaratılmasının da temellerini oluşturan bu çalışma, Cumhuriyet döneminin bizlerde uyandırdığı nostaljik dokunun, günümüz içerisinde yer bulmasını hedeflemektedir. Yenilikçi bir kimlik sunmanın yanı sıra toplumun bir kesiminde oluşan “Gri Ankara” algısının sokakları keşfetmeyi kolaylaştıran tabela tasarımı ile kırılması ve başkentimizin gelişiminde rol oynaması amaçlanmıştır. Sokak, cadde tabelalarında mevcut tabelalardan farklı olarak yönetmeliğe uygun şekilde tasarlanmış insanların günlük hayatlarında yaya olarak veya araçlarla seyahat ederken ihtiyaç duyabileceği (hastane, karakol, otobüs durakları, metro istasyonu, park, eczane vb.) noktalara ulaşmasını kolaylaştıracak ikonlar bulunmaktadır. Topluma fayda sağlayan ve sıklıkla kullanılan bu ögelerin sokak veya caddelerin ne tarafında olduğu ve nereye doğru ilerlenirse ulaşılacağı bilgisi tasarlanan ikonlar ile grafiksel bir dil ile anlatılmaktadır. Navigasyon sistemleri bizleri gideceğimiz yere kolaylıkla ulaştırsa da herkes tarafından erişilebilir bir yön bulma aracı olan tabelaların işlevselliği uygulanabilir bir şekilde yeniden ele alınmıştır. Bu sayede toplumla etkileşimi arttırılmış ve daha kapsayıcı bir tabela tasarımı elde edilmiştir. Yapılan tabela tasarım çalışmasında modüler, kalıcı, çevreci ve herkesin anlayabileceği anlatımlar ve tasarımlar hedeflenmiştir. Hem sokak, cadde, meydan tabelalarında hem de bina kapı numaratörlerinde kullanılması için tasarlanan braketler, tabelalara delik açılmadan kullanıma imkân sağlar. Böylelikle hem tabelalar sürekli değişen koşullar ile tekrar kullanılabilir hale getirilmiş hem de tek taraflı vidalama sayesinde estetik olarak daha şık bir görünüm elde edilmiştir. Diğer taraftan bu braketler ile mevcut kullanımda birden çok levha takılması durumunda oluşan tabelalar arası yükseklik farkı problemi çözülmüştür. Projenin sonucunda, insanların keşfetme duygusuna destek olan ve etrafındakilerle iletişimini kolaylaştıran, organize bir yönlendirme sistemi tasarlanmıştır. Ankara için geliştirilebilecek potansiyel elemanların uyum içerisinde olacağı bütünsel bir kimlik oluşturulmuştur.

Aday Eser B

Ankara, ilk çağlardan beri sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış, köklü bir tarihe ve zengin mirasa sahip bir şehir olarak mimari açıdan çok çeşitli izler taşımaktadır. Cumhuriyetimizin köklü değerlerinin atıldığı başkentimiz, 1923’ten bu yana hızlı bir büyümeye, yeniliğe ve gelişime tanık olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Ankara’nın yeni sokak tabelaları, apartman numaraları ve mimari tanıtım levhalarını tasarlarken şehrin farklı dönemlerden taşıdığı bu izlerle uyum içinde olacak, aynı zamanda da kentin içinde olduğu gelişime de uyum sağlayacak modern, sade ve uzun yıllar kullanılabilecek bir tasarım dili belirlenmiştir. Ankara’nın mevcut tabelalarındaki mavi renk, daha koyu bir tonda kullanılıp korunarak, kentin dinamizmini vurgulaması ve bilgilerin okunaklılığının artması için destekleyici bir turuncu renk ile birlikte kullanılmıştır. Aynı turuncu renk, tabelaların dikkat çekici bir kent imzası haline gelmesi için koyu mavi rengi vurgulayacak şekilde bağlantı elemanlarında da kullanılmıştır. Tabela üzerindeki bilgiler Ankaralıların en kısa sürede, rahatça fark edebilmesi için değişen boyut ve renklerde, önem sırasına göre bütünlük içinde yerleştirilmiştir. Turuncu yönlendirme oklarının uçları yumuşatılmış ve rahat okunur hale getirilmiştir. Benzer şekilde, tabelaların kendi formu da şehrin yönlendirme sisteminin kolayca tanınır ve akılda kalıcı olması, yönlendirmenin rahatlıkla anlaşılması için cadde ve sokak yönlerini işaret edecek formda tasarlanmıştır. Apartman numarası levhaları hem kaldırımdan hem de caddeden rahatlıkla görülebilecek boyutlarda, tabelalar ile uyum içinde tasarlanmıştır. Mimari tanıtım levhalarında ise tabela sistemi ile aynı tasarım elemanları kullanılırken, farklı yapıların değişkenlik gösteren malzeme ve renklerine uyum sağlayacak bir malzeme tercih edilmiştir.

Aday Eser C

AKLA KARANIN ANKARA OLDUĞU YER

Gri derler bu şehre. Neden diye hiç düşündünüz mü? Binalarından ya da havasından diyorsanız yanılıyorsunuz. Tarafsızlığın, uzlaşmanın ve güvenin şehri olduğu içindir. Kalabalıkla yalnızlığın “biz” olduğu, mutlulukla hüznün “huzur” olduğu, akla karanın “Ankara” olduğu yerdir. Adına da yakıştığı gibi başkenttir. Burası başka kenttir. Yer veren, yön gösteren, iz bırakan… Tıpkı bir tabela gibi. “Biz”im başkentimiz olan Ankara’mızın, yenilikçi ve modern bir ilke daha imza atmasını sağlamak için tabela tasarımlarının değişmesinin şehri daha iyi yansıtacağının farkındaydık. Ankara’ya özgü tabela tasarlama bilinciyle işe başladığımızda geçmişten güç alıp, geleceğe modern bir bakış açısı sunmak istedik. Ankara’nın günümüz kültüründen ve geleneksel kimliğinden, hayran kaldığımız tarihi geçmişinden ve şehrimizin benzersiz dokularından feyz alarak modern, estetik ve özgün bir tabela tasarımı yaptık. Şehrin geçmişten gelen kültürünü, hem çağdaş hem de modern kimliğini yansıtacak güçlü ve karakteristik bir anlayış benimsedik. Bu sebeple mevcut ölçülerde değişikliklere giderek, kenarları oval bir ok formu oluşturduk. Eski tabela kullanımlarındaki “Büyük Şehir” ibaresini kaldırarak sadeleştirdik ve “Ankara” yazısını dik bir formda sağ ve sol köşelerde kullandık. Ankara’nın “karasını” Ankara’nın “akı” ile birleşerek tabelamızdaki yeni renkleri oluşturduk. Siyah ve beyazın birlikteliği ile algıdaki netliği de sağlamış olduk. Özel ve turistik alanlarda kullanılması için evrensel bir dil olan ikonlardan yararlandık. Böylece hem şehrimizde yaşayan hem de turist olarak gelen insanlarımız için ortak, anlaşılır bil dil ile iletişim kolaylığını sağlamak istedik. Mevcut tabela direkleriyle de kullanılabilecek şekilde tabelalarımızın formunu oluşturduk. Mimari yapı tabelalarımızda, yapının nerede olduğunu gösteren bir haritayla kompozisyonumuzu oluştururken; sol köşemizde yine Ankara yazısını kullandık ve mimari yapının künyesini ikonlarla öne çıkararak kalıcı bir yapı oluşturduk. Alt zemininde de yapı görselini, yazıları perdelememesi için arka zemine uygun şekilde kullandık. Bina numaraları tabelalarında mevcut ölçülerden uzaklaşıp, daha uzun oval bir yapı tasarladık. Böylece tasarımlarımızla Ankara’yı tamamlamış olduk.

Tabelaları görmek ve oy vermek isterseniz: https://sokaktakiankara.ankara.bel.tr/