İklim Değişikliği Sohbetleri 1: İklim Mültecileri

     İnsan ve sanayi faaliyetlerinin artması ve tarım alanlarının azalması sebebiyle sera gazlarındaki artış ve buna bağlı küresel iklim değişikliğinin olumsuz sonuçları bazen insan yaşam süresinin yetemeyeceği kadar uzun vadede ortaya çıkmakta. Ancak bazen de iklim değişikliğinin yaşam koşullarımızı değiştirdiğini, sosyal ve ekonomik anlamda bizleri olumsuz etkilediğini günlük hayatımızda fark etmekteyiz.  

     Peki bu iklim değişikliğinin bizim yaşam koşullarımız üzerinde ne gibi olumsuz etkilerini görüyoruz?

• Her geçen gün iklim değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkan doğal afet ve hava olayı sayısı artıyor. (Bunlar yanlış ve hızlı kentleşme ile birleştiğinde kentlerin altyapı-üstyapılarına büyük zararlar vererek ölümlere-yaralanmalara neden olabiliyor.)
• Çölleşmenin arttığını, deniz seviyelerinin yükseldiğini, sıcaklıkların arttığını, okyanusların asitlendiğini, hava kirliliğinin arttığını, yağmur paterni değişimlerini ve bunlara bağlı olarak biyo-çeşitlilik kaybını görüyoruz.
• Tarımsal ürünlerde verim ve kalite azalıyor ve yetiştirilen tarım ürünleri artan nüfusu besleme ihtiyacını karşılamakta zorlanıyor.
• Küresel gıda güvenliği ve temiz suya erişim kısıtlı hale geliyor. (UN 2019 Dünya Su Raporu’na göre dünyada 2 milyon insanın hala temiz suya düzenli erişimi yok.)
• Tüm bunların yanı sıra, bu olumsuz etkiler iklim değişikliğine bağlı göç olaylarına neden oluyor. İnsanları yaşadıkları yerden, kültürel bağlarından, sosyal hayatlarından, alışkanlıklarından ve belki sevdiklerinden ayırıyor…
•  

     İklim değişikliği nedeni ile yer değiştirmek zorunda kalan insanlar -iklim mültecileri- hayatta kalabilmek için ülkeleri içindeki veya dışındaki görece yaşam ve iklim koşullarının daha uygun olduğu yaşam alanlarına göç ediyor.  

• 2018 Küresel Göç Göstergeleri Raporu’na göre, 2017 yılında 135 ülkede 18,8 milyon insan felaketler ve olumsuz hava olayları sebebiyle yaşadıkları yerleri terk etmiştir (2018, United Nations Environment Programme).
• 2008-2016 yılları arasında ise yaklaşık 227,6 milyon insan felaketlerden dolayı yer değiştirmek zorunda kalmıştır (2018, United Nations Environment Programme).
• 14 Mart 2019'da Idai Tropikal kasırgasının Mozambik’i vurması sonucunda; 100.000 ev ve 1 milyon dönüm tarım alanı zarar görmüş, ülkede 146.000 kişi evlerini bırakıp ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalmıştır (UNHCR bilgi formu: Cyclone Idai).
• Ekonomi ve Barış Enstitüsü (IEP) raporuna göre, 2019 yılında çevre olayları ve çatışmalardan dolayı yaklaşık 30 milyon kişi göç etmek zorunda kalmıştır. 2050 yılına kadar 1 milyardan fazla insanın yaşadığı yeri terk etmek zorunda kalacağı öngörülmüştür. (Institute for Economics and Peace)
• Yaklaşık 600.000 mültecinin barındığı dünya’nın en büyük mülteci kampı olan Dadaab’a, Doğu Afrika'da devam eden kuraklığın ve iç savaşın etkisi ile her gün yaklaşık 1.400 kişi katılmaktadır (2011, UNHCR Emergency Response Team).
• 2050 yılına gelindiğinde Sahra Altı Afrika, Güney Asya ve Latin Amerika’da 140 milyondan fazla insanın kendi ülkesinin sınırları içine hareket etmesi beklenmektedir (World Bank, 2018).
• Deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle 162 milyon kişinin, artan kuraklık nedeniyle de yaklaşık 50 milyon kişinin risk altında olduğu düşünülmektedir (1998, Intergovernmental Panel on Climate Change and UN Environment Programme).

     Su rezervimizin azaldığı haberleri, yaşanan seller, taşan dere yatakları, hortumlar, fırtınalar… ani dolu yağışları, artan sıcaklıklar, yükselen deniz seviyeleri, hava kirliliği, azalan tarım arazileri ve verimi düşen tarım ürünleri…

Bunların hepsi bizlere bir şey hatırlatmış olmalı. Bunlar; son yıllarda sıkça karşılaştığımız haberler ve hatta bizzat yaşadığımız iklim değişikliğinin günlük yaşamımızdaki olumsuz etkileri.

Peki ya bizler de Somali’de yer değiştirmek zorunda kalan yüzbinlerce insan gibi, evlerimizi terk edip göç etmek durumunda kalırsak? Peki ya bizler de yakın gelecekte -iklim mültecileri- olursak?

Yine bu kadar kayıtsız kalabilecek miyiz tüm bu küresel iklim değişikliği haberlerine?

*11 Kasım 2020 tarihinde, Filipinler’i vuran kasırga ile 120.000 kişi evlerini terk edip göç etmek zorunda kaldı…

Yazar: Neslişah İnan